W poniższym artykule omawiamy na czym polega każde badanie specjalistyczne wykonywane w trakcie ciąży. Będzie mowa w nim o badaniach nieinwazyjnych - bezpiecznych, takich jak badanie ultrasonograficzne USG oraz badaniach inwacyzjnych jak amniopunkcja, mogących mieć powikłania.
Pierwsze badanie USG
O tym badaniu mówi się badanie genetyczne. Wykonuje się je w ściśle określonym czasie między 11 a 14 tygodniem ciąży (dokładnie 11 a 13 tygodniem + 6 dni).
Kto powinien wykonywać badnie ultrasonograficzne USG w ciąży?
Badanie powinno być wykonane przez lekarza z certyfikatem FMF lista polskich lekarzy https://courses.fetalmedicine.com/lists/web. Na liście znajdują się specjaliści, którzy ukończyli specjalny kurs, otrzymali certyfikat i dalej ich praca jest monitorowana przez ośrodek certyfikujący.
Co ocenia lekarz w trakcie pierwszego USG między 11 a 14 tygodniem ciąży (dokładnie 11 a 13 tygodniem + 6 dni)?
- Liczbę pęcherzyków ciążowych i płodów w jamie macicy;
- Czynność serca płodu;
- Wymiary płodu;
- Budowę płodu;
- Budowę kosmówki, z której w przyszłości powstanie łożysko;
- Przezierność karkową;
- Nieprawidłowości sugerują występowanie wad uwarunkowanych genetycznie tzw. aberacje chromosomowe 13,18,21. Aberacja chromowsomowa 13 to Zespół Pataua, trisomia 18 to zespół Edwardsa, trisomia 21 to zespół Downa.
Gdy wkonujemy badanie USG tzw. genetyczne możemy równocześnie wykonać tzw. test PAP-a, który podnosi wiarygodność wyników USG aż do 95%. Wtedy przed badaniem ultrasonograficznym pobierana jest krew i przeprowadzany jest krótki wywiad.
Drugie badanie USG (tzw. badanie połówkowe) wykonuje się się je między 18 a 22 tygodniem ciąży
Podczas drugiego badania USG sprawdza się:
- Liczbę embrionów;
- Ich budowę;
- Ułożenie w macicy;
- Czynności serca;
- Budowę łożyska i pępowiny;
- Ilość płynu owodniowego.
Bardzo szczegłowo ocenia się anatomię dziecka w USG:
Głowę, twarz, szyja, klatka piersiowa (w tym bardzo szczegłowo serce), brzuch (czyli żałądek, jelita, przyczep pępowinowy, pęcherzyk żółciowy, nerki i pęcherz moczowy), szkielet, kręgosłup, łożysko, sznur pępowinowy i płeć.
Lekarz powinien zapytać czy przyszli rodzice chcą poznać płeć dziecka.
Powinno też być wykonane badanie długości szyjki macicy z użyciem sondy dopochwowej.
W trakcie badania USG między 18 a 22 tygodniem ciąży wykonywane jest przesiewowe badanie serce.
Trzecie badanie USG wykonuje się między 28 a 32 tygodniem ciąży
Ostatnie zalecane badanie USG to sprawdzenie takich samych parametrów jak w drugim trymestrze. W tym badaniu też będzie podana szacunkowa masa dziecka oraz jego ułożeniem w macicy.
Coraz bardziej popularne są trójwymiarowe badania USG. Lekarze przestrzegają jednak przed zbyt częstym wystawianiem płodu na działanie fal ultradźwiękowych. Uważa się je za nieszkodliwe, jednak nie przeprowadzano szczegółowych badań.
DODAĆ SKRÓTY USG LINK
Badanie USG 3D
Takie badanie USG 3D w trakcie ciąży pozwala zrobić fotografię dziecku. Najczęściej jest to usługa dodatkowo płatna.
Badanie USG 4D
Badanie USG 4D w trakcie ciąży pozwala obejrzeć dziecko w czasie rzeczywistym. Dodatkową możliwością jest wykonanie nagrania dziecka, które znajduje się w macicy.
Biopsja kosmówki
Biopsja kosmówki wykonywana jest na zlecenie lekarskie, jedynie na wczesnym etapie ciąży między 8 a 11 tygodniem jej trwania. Przeprowadza się ją podobnie jak amniopunkcję: cienką igłą nakłuwa się powłoki brzuszne (wszystko pod kontrolą USG) tak, aby pobrać próbkę kosmków łożyskowych (tkanka, z której wytwarza się łożysko). Próbki odsyła się do laboratorium, a wyniki są zwykle gotowe w przeciągu 1 tygodnia. Badanie pozwala zdiagnozować dystrofię mięśniową Duchenna, chorobę prowadząca do zaniku mięśni.
Kordocenteza
Badanie polega na pobraniu krwi płodu z żyły pępowinowej. Wykonuje się je od około 18 tygodnia ciąży. Kordocenteza polega na tym, że lekarz pod kontrolą USG przekuwa się przez powłoki brzuszne dostaje się do jamy owodni, w której znajduje się dziecko i nakuwa żyłę pępowinową w celu pobrania krwi do badania.
Dzięki badaniu możemy określić:
- Grupę krwi dziecka;
- Jego morfologię;
- Ustalić równowagę kwasowo- zasadowa;
- Przeprowadzić diagnostykę infekcji wrodzonych u dziecka.
Fetoskopia
Spośród inwazyjnych badań prenatalnych jest badaniem najbardziej zaawansowanym, dlatego wykonywane jest najrzadziej i jedynie w wyspecjalizowanych ośrodkach. Do jamy macicy wprowadza się specjalną, małą kamerę światłowodową oraz instrumenty, którymi pobiera się próbki poszczególnych narządów płodu (na przykład: tkankę wątrobową, skórę). Wykonuje się je między 18 a 20 tygodniem ciąży.
